3D vormgeving van aluminium - Blog Ellen Vaders

Door Ellen Vaders & René Valentijn

Door de specifieke metaalstructuur, is aluminium in allerlei vormen te produceren. 30% van het aluminium wordt als billet voor profiel gemaakt. Ook allerlei plaatprocessen (40%)  en gietprocessen (ook 30%) kunnen het aluminium in de gewenste optimale vorm brengen.  Er zijn ook technieken die op een andere manier als gieten, aluminium in een 3D vorm kunnen toveren. Hieronder worden er een aantal behandeld:

• Smeden
• Slagextrusie
• Heatforming

Smeden/ Forging

Smeden is een techniek die qua naam misschien aan een ouderwets proces doet denken maar het smeden van aluminium is niet te vergelijken met de werkwijze van de ambachtelijke smid die dat met ijzer doet.
Het smeden van aluminium gebeurt veelal met een voorverwarmd stuk kneedaluminium en wordt tussen twee matrijshelften geforceerd/geperst. Matrijssmeden wordt daarom ook wel warmpersen genoemd.

productvoorbeeld: gesmede “Whishbone” , bron Stampal SB d.o.o.

Soms zijn er meerdere stappen nodig om de gewenste vorm te krijgen; soms is één stap al voldoende. Bij het warmsmeden is de laatste stap altijd het verwijderen van de vloeibraam.
Het voordeel is dat het product door de vervorming extra hoge mechanische eigenschappen krijgt en een smeedstuk over het algemeen taai en hoog sterk is.


Slagextrusie

Slagextrusie wordt voor het maken van bijvoorbeeld grote aantallen spuitbussen en blikjes ingezet. Het onzichtbaarste, maar wellicht het belangrijkste industriële slagextrusiedeel is de gasgenerator voor airbags. Slagextrusie is een koudvormproces, waarbij wordt uitgegaan van een ronde schijf vol materiaal (pion of platine genoemd, in het Duits “Butze”; in het Engels “slug”). Deze wordt in een matrijs gelegd en door middel van een stempel zal het materiaal superplastisch worden vervormd. Zo kunnen er bijvoorbeeld heel snel dunwandige producten met bodem worden geproduceerd. Maar ook andere vormen voor bijvoorbeeld reservoirs voor schokdempers of heatsinks voor LED-verlichting zijn mogelijk.
 

Heatforming

Heatform™-technologie is een relatief nieuw proces en doet eigenlijk denken aan het “opblazen” van een ballon. Dit lijkt op hydroforming (blow forming), met dit verschil dat het bij hogere temperatuur gebeurt, De buisvormige producten worden opgewarmd tot een temperatuur net onder het smeltpunt. De buis wordt vervolgens in een matrijs gelegd en onder druk opgeblazen met warme lucht.

Door deze hogere temperatuur kan het aluminium veel verder strekken en vervormen zonder dat scheurvorming of breuk optreedt (z.g. “Burst” of “Rupture”). Door slimme matrijsconcepten kunnen fijne details worden bereikt en kan zelfs de wanddikte gestuurd en gevarieerd worden.

Bron afbeeldingen Heatforming, HEATform™

Er zijn nog meer 3D vormgevingstechnieken zoals

• Hydroforming
• Rubberpersen
• Pulsvormen
• Additieve manufacturing

Welke zou jij in een volgend BLOG besproken willen zien? Als jij hieronder een reactie weergeeft heb ik iets speciaals. Jij ontvangt van mij de presentatie hand-out in pdf met de verschillende vormgeving technieken overzichtelijk op een rij.