Nieuw Aluminium Centrum is geen wolk die overdrijft
“We zien het jaar 2015 rooskleurig tegemoet. De markt trekt aan en aluminiumbedrijven profiteren daarvan. Het nieuwe centrum is geen wolk die overdrijft.” Dat zegt Ronald Kousbroek, sinds 1 juli 2013 manager van het nieuwe Aluminium Centrum, dat sindsdien is ondergebracht bij Koninklijke Metaalunie. Er is een nieuwe start gemaakt met het nieuwe centrum. Het oude centrum in Houten is in januari 2013 failliet gegaan.
Kousbroek memoreert nog even de voorgeschiedenis van het ontstaan van het nieuwe centrum. “Metaalunie was al in gesprek met het voormalige Aluminium Centrum om te kijken of er samenwerking kon komen. Er werd bekeken of het een en ander nog te redden viel, maar tijdens die gesprekken is alsnog het centrum failliet verklaard. Metaalunie vond het jammer om een kenniscentrum à la Aluminium Centrum zomaar verloren te laten gaan. Metaalunie is met de curator overeengekomen om de goodwill, het logo en de kennis en andere zaken over te nemen.Het Aluminium Centrum nieuwe stijl is per 1 juli 2013 begonnen.” Kousbroek was al sinds 2001 werkzaam bij Metaalunie en aangezien zijn achtergrond bij de aluminiumindustrie ligt, werd hij gevraagd om manager te worden. “Ik heb vijf jaar bij Aldel in Delfzijl gewerkt en elf jaar bij Nedal Aluminium in Utrecht. Ik ben gevraagd om te kijken of ik het Aluminium Centrum weer nieuw leven kan inblazen. Het is niet een voortzetting van de oude structuur, we zijn helemaal opnieuw begonnen. En qua personeel ben ik de enige medewerker.”
Wat is er precies veranderd? “Sowieso de bezetting”, zegt Kousbroek. “Ik geloof dat ze in de oude situatie vijf mensen in vaste dienst hadden. En nog een aantal op projectbasis. Daar is nu een afgeslankte vorm gekozen. Waar we ons in eerste instantie tot beperken is een intermediair te zijn tussen de vragende en de aanbiedende markt. Dus alle vragen die er liggen op het gebied van aluminium, willen we zo goed mogelijk zelf beantwoorden of doorleiden naar bedrijven of andere instanties waar die kennis is. Met name die kennis en informatiegedeelte, daar zijn we erg op gebrand en daar leggen we nadruk op. Behalve een telefonische vraagbaak, kunnen er vragen worden gesteld via email. We hebben ook themabijeenkomsten belegd om toch meer over de kennis over te dragen.”
Zijn de leden overgegaan? “Nee, we moesten weer helemaal bij nul beginnen. Het is een probleem. Het Aluminium Centrum is een organisatie die namens de aluminiumsector zijn werk doet. Het zou mooi zijn als het centrum door bedrijven uit de sector financieel ondersteund wordt. Dat was ook zo bij het oude centrum. In hoogtij dagen heeft dit centrum zo’n 120 deelnemende bedrijven gehad, maar bij de overgang van de oude naar de nieuwe situatie, moesten we weer helemaal opnieuw beginnen. Het is dus een andere, zeer zware taak om weer voldoende draagvlak te creëren binnen de sector om ook het nieuwe centrum goed financieel in de lucht te houden. Momenteel hebben we 29 deelnemers en acht begunstigers. Maar dat is een mooie aanzet en begin, echter niet voldoende. Ik streef minimaal naar zestig deelnemers. Die moeten er ook kunnen zijn.”
Hij legt uit wat het verschil is tussen een begunstiger en een deelnemer. “Een deelnemer is een bedrijf dat kernactiviteit aluminium heeft, dus het maken of het be- en verwerken, recyclen of verhandelen ervan. Begunstigers zijn of aanpalende organisaties, andere brancheorganisaties die tegen aluminium aan zitten of bedrijven die toeleveren aan de sector.” Er zijn nu 29 deelnemers en dat zijn betalende leden.
Hij vertelt dat de kosten van lidmaatschap variëren. “Dat is afhankelijk. We hebben een staffel, al naar gelang het aantal werkzame personeelsleden. Die staffel loopt op qua financiën van 500 tot 5000 euro per jaar.” Het is niet duurder geworden vergeleken met de oude situatie. “Soms is de bijdrage een beetje meer, soms een beetje minder. Als je kijkt wat men vroeger betaalde, zie ik dat er niet een duidelijke lijn in zit. Door de bank genomen is het ongeveer hetzelfde.” Maar je zou zeggen, nu het bij Metaalunie zit en er maar één personeelslid is, is het veel goedkoper. Er is ook geen dure huisvesting meer? “Nou daar vergist men zich in. Het nieuwe Aluminium Centrum zit weliswaar bij Metaalunie, maar de kosten worden wel doorberekend.
Dus het is niet zo zeer dat de huisvestingskosten en de personeelskosten door Metaalunie worden betaald, die moet door de het Aluminium Centrum worden opgebracht. We huren in feite de capaciteit en de huisvesting bij Metaalunie.” Dus het niet echt duurder en ook niet goedkoper geworden? “In ieder geval wel goedkoper qua exploitatie: we hebben niet het dure gebouw in Houten te onderhouden en ook qua personeelsleden zit je ook aanzienlijk lager. Dus we kunnen met minder betalende leden toe, maar we hebben nog steeds voor een gezond financieel draagvlak meer leden nodig. Daarvoor zijn we nu ook druk bezig om die bedrijven hier binnen te krijgen als deelnemer, maar kijk de tijd hebben we niet helemaal mee. Vroeger was het zo dat een bedrijf dat met aluminium bezig was zei met de ogen dicht lid te worden van het Aluminium Centrum. Nu vragen ze wat kost het en wat krijgen we ervoor. Dat maakt het een beetje lastiger omdat we geen product verkopen. Kijk, als je een brood koopt bij de bakker, dan betaal je ervoor maar heb je een brood. Nu ben je je geld kwijt en is het de vraag of de spinoff van onze activiteiten ook op jouw bedrijf afslaan. Wat wij doen enerzijds is het aluminium als product promoten maar anderzijds ook bedreigende zaken voor aluminium indirect naar de bedrijven toe aan te pakken.”
Wat dit laatste betreft kan hij wel een voorbeeld noemen. “Voorbeeld is dat in het verleden de milieucijfers rond aluminium niet of nauwelijks in de Nationale Milieu Databank zijn ingevoerd. En de gegevens van die databank worden weer gebruikt in allerlei overzichten en lijsten waar onder andere ook de overheid mee werkt. Bij keuze van materialen wordt gekeken, of daar milieutechnisch het materiaal het beste uitkomt? Als daar verkeerde cijfers in staan, dan gaat jouw product niet met vlag en wimpel als eerste over de finish. Daar hebben we momenteel onze focus op, daar gaan we binnenkort driftig mee aan de gang. Om in ieder geval alle goede cijfers boven tafel te krijgen en te zorgen dat die in de Nationale Milieu Databank terecht komen. Daarmee heb je het product aluminium weer op een betere plaats gezet en daarmee ook weer de kansen voor bedrijven gecreëerd die hun geld verdienen met dit metaal.”
Eén van de redenen die volgens critici is geweest dat het oude centrum failliet is gegaan, omdat deze niet luisterde naar de leden en dat ze maar wat aanmodderden bij wijze van spreken. “Ja, dat zou kunnen. Daar ben ik niet direct bij betrokken geweest, dus ik wil daar geen commentaar op geven. Maar, dat draag ik nu wel uit: we zijn op zich een stichting maar we proberen wel de deelnemers als vereniging te benaderen. Met andere woorden: als men vragen heeft of juist een andere problematiek wil aanpakken of wensen heeft, sta ik daar voor open. Daarmee hoop ik dan de situatie bij het voormalige Aluminium Centrum in ieder geval op een andere manier in te vullen.”
Cursusprogramma
Hoe is het afgelopen jaar gegaan? “Op zichzelf goed”, zegt Kousbroek. ”We hebben een cursusprogramma in de markt gezet dat zeer goed gedraaid heeft. Er is een aantal themabijeenkomsten geweest in het voorjaar. Dat deden we samen met CompoWorld in Marknesse, met name om te kijken naar de relatie tussen composieten en aluminium. Daar brachten we een ook een bezoek aan het NLR (het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium). Onlangs op 22 oktober hebben we samen met de Staalfederatie Nederland en Bouwen met Staal een symposium gehouden met als onderwerp hybride oplossingen binnen aluminium. Dat hebben we gehouden op een locatie bij Bayards Aluminiumconstructies in Nieuw-Lekkerland. Dat was een heel goed bezocht symposium. Daaruit kwam ook weer een goede spinoff via een enquête met allerlei suggesties over onderwerpen waarin we ons in de toekomst ook weer bezighouden en informatie gaan geven. Nieuwe themabijeenkomsten kunnen we daarmee zo starten. Kijk, we zitten nu op 29 leden en er zit nog een groot aantal potentiële leden onder bedrijven in de pijplijn. En dat is nog steeds wachten op het juiste beslispunt van de bedrijven of ze ja of nee zeggen. Dus ja, 1 januari 2015 is een mooie datum wat mij betreft.”
Aanpoten
Kan Kousbroek het wel bolwerken zo in zijn eentje? “Nou, het is wel aanpoten”, zegt hij. ”Maar stel nou dat het vanaf januari volgend jaar qua deelnemers en activiteiten gaat exploderen, dan moet je kijken of je daartoe iemand erbij neemt. Dan heb je ook de financiële middelen om daar uitbreiding te doen. Op het ogenblik zijn de financiële middelen niet aanwezig om daar expansie aan toe te voegen.”
Redt Kousbroek het wel met die financiële bijdragen van bedrijven op dit moment? “We worden nog gedeeltelijk gesponsored door Metaalunie. Maar dat is een aflopende zaak, dus in 2015 zal het ledenbestand drastisch moeten toenemen om te zorgen dat je financieel onafhankelijk wordt.
We zijn nu anderhalf jaar verder en volgend jaar wordt nog een beetje meegerekend tot de startfase. We kunnen op een financiële bijdrage van Metaalunie blijven rekenen, dus daarmee houden we het overeind.” Hij erkent dat dit niet voor eeuwig is. “Nee, volgend jaar is het al weer een stuk minder dan dit jaar en in 2016 is het helemaal nul. Op dat moment moet je zeker financieel onafhankelijk zijn.” Hij vreest niet voor een verslechtering van de situatie. “Op zich niet. Kijk ten opzichte van anderhalf jaar geleden is de economische situatie er niet slechter op geworden. En de berichten uit de markt zijn dat het begint aan te trekken. Daarmee hoop ik ook dat binnen de bedrijven budgetten zullen ontstaan om lid te worden van een organisatie als een Aluminium Centrum.”
Aluminiumsmelters
Ondertussen zijn met name aluminiumsmelters failliet gegaan, Zalco en Aldel, hoewel Aldel is doorgestart. “Ja, dat is ook weer een gedeeltelijke doorstart”, zo wijst Kousbroek erop. ”Ik geloof dat maar de helft van de ovens wordt herstart. Men is ook in afwachting van die kabel die er komt vanuit Duitsland. Dat duurt nog drie jaar. Het is fantastisch dat Aldel weer opstart, maar daarnaast heb je ook weer een heel breed scala aan bedrijven die aluminium verwerken en bewerken. Daar zit onze grootste visvijver qua deelnemers.”
Wat vindt Kousbroek van de ontwikkeling dat de aluminiumprijs zo hoog is op dit moment? “Ja, men ziet dat de prijzen stijgen”, aldus de manager. “Voor de aluminiumproducent is dat echter alleen maar goed, dat is ook mede waardoor Adel weer is doorgestart. De verwerkers krijgen het wel voor de kiezen, maar ik kreeg de indruk dat men daar niet zo heel erg de problemen van ondervindt.” Hogere prijs betekent misschien wel mindere vraag? “Die indruk heb ik niet. Als ik bedrijven spreek, die krijgen het alleen maar drukker in de verwerkende industrie. Ik denk dat er ook een trend gaande is van materiaalvervanging. Het gebruik van aluminium op zich neemt toe ten koste van onder andere staal om redenen van toch lichter gewicht, eigenschappen en dergelijke, waardoor men toch gaat kiezen voor aluminiumoplossingen. Als je die voordelen meeneem, dan neem je in je totale kostenplaatje de hogere prijs ook voor je rekening. De vraag naar aluminiumtoepassingen neemt wel toe.” Is er voldoende aluminium beschikbaar voor het maken van producten? Ik heb daar onlangs vragen over gesteld aan een grote verwerker. Die had daar nog niks van gemerkt. Er zijn geen problemen.”
Toekomst
Hoe ziet Kousbroek de toekomst van het Aluminium Centrum en de sector. “Wat betreft de sector zie ik die toekomst in zijn in totaliteit positief in omdat toch steeds meer ontwerpen met aluminium worden gemaakt. Men ontdekt nog steeds aluminium als een goed constructiemateriaal, met name ook de mogelijkheden die via extrusie plaatsvinden. Zo kun je complexe profielen maken, waarin je allerlei functies kan stoppen. Profielen waarbij als je die op de conventionele, oude manier zou maken, je de onderdelen allemaal opnieuw moet samenstellen. In de nieuwe situatie kun je nu in één keer een slim profiel krijgen. Dus het gebruik van aluminium en de vorm waarin je het kunt krijgen, opent nieuwe paden. Ik heb daar een goed gevoel over. De sector krijgt alleen maar meer werk.”
Het Aluminium Centrum groeit evenredig mee. “We hebben voor volgend jaar weer een compleet cursusprogramma opgezet, de inhoud daarvan staat helemaal op onze website. Een dag na de eerste aankondiging per mail kregen we al de eerste aanmeldingen. Ik denk daarom dat dat weer goed gaat lopen. De behoefte aan kennis is groot, omdat juist kennis omtrent aluminium slechts in geringe mate op scholen wordt gegeven. Dat betekent dat als iemand bij een bedrijf komt dat aluminium verwerkt, eigenlijk blank staat ten opzichte van het product. Een basiscursus aluminium is dan heel goed om te leren wat aluminium als product inhoudt, waar moet je rekening mee houden. Mensen moeten weten welke dingen je wel of juist niet moet doen in hun werkzaamheden. Doel is dat men ook een achtergrond heeft waarom dat zo is, en dat maakt het werk alleen maar aangenamer.“
Overigens ziet de website van het Aluminium Centrum er uit alsof het de oude is. “Het is de oude met een nieuwe inhoud”, aldus Kousbroek. “Dat heeft alles te maken dat we zuinig omgaan met de financiële middelen, de website zoals die was hebben we overgenomen. We hebben die aangepast en erop laten staan wat nog steeds van belang is. Het gebouw van het centrum in Houten zie je nog prominent op de voorpagina, maar is ook van aluminium, in zoverre werken we nog met de aloude mailer om niet gelijk een hele nieuwe website in te richten. Dat zou best volgend jaar anders kunnen als we een beetje ruimer in ons financieel jasje komen te zitten.”
Hij komt tot slot met de opmerking te hopen dat de sector het Aluminium Centrum een warm hart gaat en blijft toedragen en dat men beseft dat het centrum niet een wolk is die er zomaar is en overdrijft. “Maar ik vind dat het door de sector zelf omhoog moet worden gehouden. En dat daar inderdaad enige ondersteuning graag op zijn plaats is.”