Blog Ko Buijs - Is roestvast staal onderhoudsvrij?
De uitdrukking ‘Roestvrijstaal kan en mag het niet roesten’ hoort men nog wel eens in de praktijk. Dat heeft er ook toe geleid dat men het zelfs roestvrijstaal is gaan noemen maar de kenner heeft inmiddels wel ontdekt dat deze uitdrukking nogal betrekkelijk is. Het roestvrij zijn is voorbehouden aan edele metalen zoals goud en platina en die kunnen inderdaad niet roesten of beter gezegd niet corroderen. Roestvast staal daarentegen gedraagt zich edel dankzij een gesloten oxidehuid maar als die (plaatselijk) bezwijkt dan is meestal corrosie onontkoombaar. Daarom dient men het roestvast staal te noemen en geen roestvrijstaal. Wel mag gesteld worden dat roestvast staal onderhoudsarm is en dat houdt dan gelijk in dat er een bepaald beleid gevoerd moet worden om corrosie te voorkomen.
Door: Ko Buijs - www.innometconsultancy.nl
Roestvast staal moet a.h.w. kunnen ademen om zijn passieve chroomoxidehuid in goede conditie te houden. Dat betekent dat bepaalde vuilafzettingen en slakresten, die aanwezig zijn op het oppervlak, grondig verwijderd moeten worden. Een bekend probleem is dat corrosie een aanvang neemt onder dergelijke depositiën en dat wordt ook wel ‘under deposit attack’ genoemd. Vooral in diepere poriën zet zich gemakkelijk vuil af en zodra er chloriden in het spel zijn, kruipen deze agressieve ionen diep onder dit vuil door om zo het oppervlak aan te tasten. Dit is vooral het geval indien het oppervlak geslepen is want zo’n oppervlak biedt volop ruimte voor vuilafzettingen.
Chloor behoort tot de halogenen en dat zijn zoutvormers en dat betekent dat zij metaalchloriden willen vormen en dat zijn corrosieproducten. Zuurstof, afkomstig uit de lucht, zorgt ervoor dat de oxidehuid in goede conditie blijft. De zuurstofmoleculen zijn echter qua volume vele malen groter dan de chloriden waardoor er onder de vuilafzetting verhoudingsgewijs te weinig zuurstof kan komen om voor voldoende passiviteit te zorgen. Chloriden kunnen dankzij hun geringe omvang daar wel komen waardoor het materiaal wordt aangetast en dat noemt men dus per definitie ‘under deposit attack’ of ‘under deposit corrosion’. Schematisch is dat in onderstaande afbeelding te zien. De corrosieproducten die ontstaan, hebben meer ruimte nodig waardoor deze gaan uitbloeden. Op deze wijze zal er op het oppervlak vliegroest ontstaan.
‘Under deposit attack’ van het RVS oppervlak waardoor vliegroest ontstaat.
Dat betekent contaminatie c.q. besmetting van het oppervlak en dat moet grondig verwijderd worden om erger te voorkomen. Op onderstaande afbeelding ziet men roestvast staal AISI316 lichtarmaturen die op de Pier van Scheveningen zijn geplaatst. Na verloop van enige jaren ziet men overduidelijk deze vliegroest (rechtse deel van de afbeelding).
De ontstane corrosie is basisch van aard en daarom gebruikt men gewoonlijk een oplossing van het anorganische fosforzuur om dit te verwijderen. Men baseert zich dan op de scheikundige wet ‘zuur + base → zout + water’. Toch blijken hieraan risico’s te zijn verbonden omdat dit zuur ook dusdanig corrosief kan zijn. Bij verkeerd gebruik kan zelfs het roestvast staal aangetast worden. Daarom pleit ik voor organisch zuren die in principe niet agressief zijn voor roestvast staal. Dit is bijvoorbeeld de kracht van het product Innosoft B570 wat een organisch zuur bevat dat roest snel doet oplossen. Bovendien zijn er tensiden in dit product aanwezig die de oppervlaktespanning sterk laten dalen waardoor het middel ook nog eens diep in de poriën kan ‘afdalen’ om daar het vuil en eventuele corrosieproducten op te lossen. M.a.w. dergelijke poriënbodems kunnen weer in contact komen met zuurstof die de passiviteit ter plaatse kan herstellen.
Roestvast staal AISI316 lichtarmaturen waarvan een behandeld is met Innosoft B570.
Het is natuurlijk plezierig dat er een veilig middel bestaat dat roest doet verdwijnen maar ook hier geldt voorkomen is beter dan genezen. Daarom is het een goed idee om vooral geslepen roestvast staal eerst hiermee te behandelen. Vooral in de groeven zijn geringe hoeveelheden vuil en vet achtergebleven die uiteindelijk tot ‘under deposit attack’ kunnen leiden. Dat ziet men vaak aan geslepen parkeerpaaltjes van roestvast staal AISI 316 die aan de kust zijn geplaatst. Het kapje is veelal gepolijst en daardoor blijft dit onderdeel perfect maar de geslepen buizen hebben veel last van roestvorming door aerosolen uit de zee. Een behandeling met het genoemde product zal in dit geval preventief kunnen uitwerken.
Voor meer informatie: www.cleancare.nl