Blog Ko Buijs - Metalen versus het menselijk lichaam
Door voortschrijdend inzicht op technisch, wetenschappelijk en medisch gebied alsmede door meer geavanceerde analytische technieken wordt men zich steeds meer bewust over de effecten van het gebruik van bepaalde metalen die in aanraking komen met ons dagelijks voedsel. Daarnaast hebben we in de praktijk te maken met diverse metaalsoorten die in contact komen met ons lichaam wat soms ook weer bepaalde gevolgen kan hebben. Vooral het toenemen van allerlei allergieën, maag- darm- en leverziektes alsmede het ontstaan van kanker hebben een grote stimulans gegeven tot meer fundamenteel onderzoek naar de relatie voeding en metalen. Mede daardoor groeit er ook een toenemend wantrouwen over het gebruik van bepaalde metalen.
De mensheid wordt bijvoorbeeld regelmatig aan aluminium blootgesteld door het gebruik van aluminium kookgerei, aluminiumfolie en aluminium bevattende medicijnen. Er zijn inderdaad wetenschappers die beweren dat aluminium in ons lichaam de ziekte van Alzheimer kan bevorderen. Dit zou ook het geval zijn met het metaal kwik. Bron: http://vita-info.nl
Zelf maak ik er geen geheim van dat wij thuis de aluminium kookgerei al jaren geleden vervangen hebben door pannen van roestvast staal. Vooral het schrapen over de aluminium wand en bodem met roestvast staal keukengerei en/of lepels kan leiden tot minuscuul kleine aluminium slijtdeeltjes die in onze voeding kunnen komen.
Metalen zoals kwik en aluminium zijn dus mogelijke veroorzakers van de ziekte van Alzheimer. De relatie Alzheimer en kwik is gelegd door Dr. Boyd Haley die hoogleraar is en tevens voorzitter is van de afdeling Chemie van de Universiteit van Kentucky. Dr. Boyd Haley ontdekte namelijk dat de verdikkingen in het hersenweefsel van Alzheimerpatiënten identiek waren met het door kwikvergiftiging aangetaste hersenweefsel (bron: Wikipedia). Ook moeten daarom amalgaamvullingen in tanden en kiezen met de nodige terughoudendheid en argwaan overwogen worden alsmede de consumptie van vis dat vervuild is met kwik. Amalgaam is een legering van de metalen kwik en tin.
Roestvast staal wordt reeds op zeer grote schaal toegepast voor de voedselbereiding en tot op heden zijn er geen nadelige effecten vastgesteld die de gezondheid en hygiëne ondermijnen. Daarom zouden de wetenschappelijke gegevens en studies, die momenteel ter beschikking staan, het gebruik van roestvast staal verder moeten stimuleren.
Roestvast staal is een stabiele homogene legering die voornamelijk bestaat uit ijzer, chroom, nikkel en soms ook molybdeen. Roestvast staal bezit normaal gesproken een ondoordringbare oxidehuid die mogelijke allergische reacties zullen voorkomen. In de onderstaande uiteenzetting zal desondanks de orale giftigheid van deze legeringsbestanddelen nader worden beschouwd. Dat neemt niet weg dat meestal de eventuele negatieve gevolgen van deze afzonderlijke metalen op de mens zich niet kunnen laten gelden dankzij deze chroomoxidehuid.
IJzer
IJzer en zijn zouten zijn niet giftig en dat zelfs niet bij hoge concentraties. Boven 300 mg/l in zuiver water is het effect op de smaak van dien aard dat dit een natuurlijke begrenzing vormt voor het innemen van hoge doses.
Chroom
De giftigheid van het element chroom hangt af van de valentie waarin het zich verkeert. Zeswaardig chroom (chromaten) is een zeer giftig product dat bekend is in bepaalde takken van de industrie zoals in coatings, oppervlaktebehandelingen van metalen alsmede houtconserveermiddelen e.d. Vanwege de giftigheid wordt het gebruik van zeswaardig chroom in de praktijk zeer strikt aan banden gelegd. Het ontstaan van zeswaardig chroom wordt uitsluitend veroorzaakt door zeer sterk oxiderende milieus. Dit probleem kan zeker niet veroorzaakt worden door corrosie van roestvast staal dat onder invloed staat van voedingsproducten omdat de natuurlijke zuurgraad slechts een beperkt oxiderend vermogen bezit.
Het relatief onschuldige driewaardige chroom is in feite de enige vorm van chroom die veroorzaakt wordt als gevolg corroderend roestvast staal door natuurlijke bestanddelen. Dit betreffen de allermeeste voedingsmiddelen die dagelijks door mensen worden geconsumeerd. Dierproeven hebben de afwezigheid van specifieke giftigheid van driewaardig chroom aangetoond. Verder wordt gesteld dat een kleine dosis chroom als sporenelement zelfs noodzakelijk is voor het menselijk lichaam.
Nikkel
Nikkel is een metaal dat voorkomt in vele gebruiksvoorwerpen van roestvast staal zoals pannen, vorken en lepels, ritssluitingen, gespen, munten, enzovoort. Sommige mensen hebben een contactallergie voor nikkel waarbij na huidcontact met een nikkelhoudend voorwerp eczeem ontstaat. Sommige mensen met een contactallergie voor nikkel reageren ook op nikkel dat van nature voorkomt in voedingsmiddelen. Alleen deze mensen kunnen baat hebben bij een nikkelbeperkt dieet (bron Voedingscentrum).
Over orale inname van nikkel kan worden gesteld dat dit element als natuurlijke bestanddeel in talloze voedingsmiddelen aanwezig is in concentraties die over het algemeen liggen tussen 0,01 en 2 ppm. Dit leidt tot een dagelijkse inname van ongeveer gemiddeld 0,2 mg. Dierproeven hebben uitgewezen, dat een dagelijkse inname van ongeveer 10 mg nikkel gedurende 120 dagen niet leidde tot het ontstaan van enige vorm van aandoening of ziekteverschijnsel.