IMS Nederland - Overzicht en Grafiek legeringstoeslagen december 2019
Chinese en Japanse economie zwakken af
De handel en productie in China zijn opnieuw voor de zevende maand op rij afgenomen. Er is ongerustheid op de financiële markt, vooral over de kredietwaardigheid van kleine banken. De verkopersmanager-index is onder de 50 punten gedaald, wat duidt op stagnatie. De vraag naar producten daalde en ook prijzen zijn dalende. De industriële productie in Japan nam met 4,2% af, een stuk meer dan de verwachte daling van 2,1%. Op jaarbasis nam de productie zelfs af met 7,4%. Toch steeg het Japanse consumentenvertrouwen met 2,5 punten. De wereldeconomie verliest volgens kredietverzekeraar Atradius behoorlijk aan kracht. Deze verwacht wereldwijd een groei van 2,5% in zowel 2019 als 2020. Een jaar geleden was de groei nog 3,2% Atradius verwacht dat de groei van de wereldhandel in 2019 negatief uitkomt maar licht zal herstellen in 2020. De negatieve handelsbalans is vooral het gevolg van het handelsconflict tussen de VS en China.
Handelsoorlog
Volgens sommige economen zeggen de maand- en kwartaalcijfers Chinezen niet zoveel. Zij kijken verder vooruit en zijn bereid tijdelijk mindere groei te tolereren en niet te capituleren voor handelssancties van de VS. Zij richten hun beleid vooral op de lange termijn. De tweede wereldgrootmacht sloot onlangs contracten met Brazilië over de levering van soja. Als het er op aankomt dan heeft China de VS minder nodig dan andersom. Zeker ook omdat het land wereldwijd veel delfplaatsen van zeldzame grondstoffen in handen heeft. Mogelijk haalt de Chinese economie Amerika in als grootste. Hoe de mondiale economie er over een decennium uitziet, zal in hoge mate bepaald worden door de uitkomst van het handelsconflict. Als Washington landen gaat dwingen te kiezen tussen de VS of China, zouden zomaar veel landen voor Peking kunnen kiezen. Een handelsdeal tussen de twee zit er dit jaar niet echt meer in.
Economie VS
De Amerikaanse economie staat er niet slecht voor. De laatste week van november sloten de belangrijkste drie aandelenindices op recordstanden. Fed-voorzitter Powell stelt dat de VS momenteel een uitzonderlijk lange doorlopende groeifase beleeft. Veel Amerikanen staan niet meer aan de kant; de werkloosheid is laag. Volgens de Survey of Professional Forecasters zou de economische groei in de VS in 2020 onveranderd kunnen blijven. Voor 2019 is een gemiddelde groei van ruim 2% verwacht. Ook het vertrouwen van Amerikaanse consumenten ligt nog altijd op een hoog niveau. Hoewel het iets daalde ten opzichte van oktober, is de verwachting van consumenten voor 2020 hoog. Trump heeft de beslissing over een verhoging van importtarieven van 25% op Europese en Japanse auto's en onderdelen uitgesteld.
Duitsland wil technologie beter beschermen
Duitse machinebouwers hebben al het hele jaar last van afzwakkende wereldhandel. De productie aan plaatwerktechnologie is met 10% afgenomen in de eerste helft van het jaar. Het aantal orders daalde met 8%. De gehele Duitse werktuigbouwmachine-industrie, zag het aantal orders zelfs afnemen met 21%. De export van omvormtechnologie door Chinese machinebouwers is dit jaar met 25% gestegen. Volgens Chinese machinebouwassociatie komt dit doordat fabrikanten gedwongen zijn hoogwaardigere producten te leveren, die daarmee ook aantrekkelijk zijn voor export. De Duitse overheid wil niet-Europese investeerders in hightechsectoren zoals robotica en kunstmatige intelligentie strenger gaan controleren. De Europese Unie heeft China meerdere keren beschuldigd van het beschermen van eigen bedrijven tegen buitenlandse investeerders. Duitsland wil voortaan alle investeringen van 10% van een bedrijf of meer controleren.
Europese economie lijkt te stabiliseren
De industrie in de eurozone kromp in november 0,7 punten minder hard (index 46,6) en de dienstensector groeide 0,7 punten minder hard (51,5). De gemiddelde index komt daarmee in Europa uit op 50,3; er is nog steeds sprake van een lichte groei. De Franse industrie doet het boven gemiddeld goed en heeft een index van 51,6 tegen 50,7 in oktober. De neergang van de Europese (Duitse) economie lijkt ten einde gekomen. De vertrouwenscijfers in de EU duiden op licht herstel en in Duitsland is het aantal werklozen in november opnieuw flink gedaald. Ursula von der Leyen wordt op 1 december voorzitter van de Europese Commissie. De commissie zal leiding geven aan een groep van minder eurosceptische lidstaten. De lidstaten en haar inwoners zien meer noodzaak voor samenwerken, vermoedelijk ingegeven door brexitperikelen, onrust langs de grenzen van Europa, migratieproblematiek en niet in de laatste plaats door de gezamenlijke belangen in de handelsoorlog tussen VS en China.
Nieuwe leiders EU en brexit
De nieuwe voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, wil concrete voorstellen vanuit het Verenigd Koninkrijk (VK) voor een goede brexit positief benaderen. Hij hoopt een strategisch partnerschap met landen te sluiten, die van belang zijn voor Europa heeft hij aangekondigd. Ook Michel start op 1 december in zijn nieuwe functie. De Engelsen gaan op 12 december naar de stembus. Op dit moment staan de conservatieven met Boris Johnson aan kop in de peilingen. Johnson verwacht na de verkiezingen de onderhandelingen snel te kunnen afronden voor een brexit voor 31 januari. Het pond bereikte half november het hoogste punt in zes maanden ten opzichte van de euro. Handelaren denken dat een brexit op handen is en schatten dit positief in.
Nederlandse economie krijgt tikje
In Nederland zakt de economische groei terug naar 1,6 procent in 2019 en 1,2 procent in 2020. Hiermee scoort Nederland iets beter dan de eurozone als geheel (1,1 procent groei in 2020). Het aantal faillissementen zal in 2019 naar verwachting uitkomen op 4%: iets hoger dan de eerdere prognose van 3%. In 2020 verwacht Atradius een groei van het aantal faillissementen met 1%. Het Centraal Planbureau verwacht dat de economische groei het komende jaar kleiner wordt. Belangrijkste oorzaak is de vergrijzing: de beroepsbevolking krimpt en de zorgkosten stijgen. De salarissen zullen wel omhoog gaan maar door inflatie, hogere zorg- en pensioenpremies, kortingen op pensioenen en hogere lasten zal de koopkracht niet verder stijgen.
Vertrouwen
Volgens het Centraal Bureau voor Statistiek is de stemming onder Nederlandse consumenten nauwelijks veranderd. Het consumentenvertrouwen komt in november uit op -2. In oktober was dat -1. Het oordeel over het economisch klimaat is hetzelfde en de koopbereidheid verandert niet. Met -2 ligt het consumentenvertrouwen boven het gemiddelde van de afgelopen twintig jaar (-4). Het vertrouwen bereikte in januari 2000 de hoogste stand ooit (36). Het dieptepunt was in maart 2013 (-41). Nederland verdient qua export het meest aan machines en machineonderdelen. De toegevoegde waarde door de export van machines, zoals chipmachines en machines voor de voedingsmiddelenindustrie, was in 2018 bijna zestien miljard euro. Dat is bijna vier miljard euro meer dan in 2015. Na machines zijn metaal en metaalproducten met bijna zes miljard euro het meest winstgevende exportproduct. Voedingsmiddelen zijn ons grootste exportproduct.
Staalindustrie heeft het moeilijk
Door het onzekere economische klimaat zijn de vooruitzichten van de internationale staal- en metaalindustrie in het afgelopen jaar sterk verslechterd. In 2019 zijn de winsten in China flink gedaald. Zo ondervindt de Chinese staalindustrie de gevolgen van de stijgende prijzen van ijzererts, terwijl in het afgelopen jaar tegelijkertijd sprake was van sterk schommelende verkoopprijzen. Sinds het tweede kwartaal van 2019 zijn deze prijzen vanwege de stagnerende binnenlandse vraag opnieuw gedaald. Verwacht wordt dat de winstmarges blijven afnemen. De EU heeft aangekondigd dat zij onderzoek gaat doen naar het omzeilen van importtarieven op staal.
Staalproductie omlaag
De wereldwijde staalproductie is voor het eerst afgenomen met 2,8% ten opzichte van oktober vorig jaar. Zelfs China en India produceerden minder staal. De 64 landen tezamen produceerden in oktober 151,5 megaton staal. De staalindustrie denkt niet dat de prijzen van staal zullen blijven zakken vanwege de hoog blijvende prijs van ijzererts en de verwachte toename van vraag naar steenkool rond januari in China. Een en ander hangt uiteraard ook af van de productie en het aanbod. De Italiaanse staalfabriek Ilva sluit per 15 januari haar deuren. Bij Tata Steel in IJmuiden zouden 1600 banen moeten verdwijnen.
Grondstofprijzen stabiel
Wereldwijd is de index van grondstoffen (CRB) gestegen met 2%. Dit is vooral te wijten aan de gestegen prijs voor olie en gas. Een vat Brent-olie kost $63,8. De OPEC-landen hebben na een periode lagere productie, de afgelopen maand de productie flink verhoogd. Komende maand vergaderen de olieproducerende landen in Wenen over productie en aanbod. De prijs van nikkel is niet verder gestegen maar blijft ten opzichte van een jaar geleden hoog. Indonesië heeft haar complete verbod op export van nikkelerts, waarop zij het monopolie hebben, weer ingetrokken. Het land maakt nu uitzonderingen voor specifieke export. Zowel de productie als de vraag naar aluminium daalde licht waardoor de prijs weinig veranderde.
Nikkel spotkoers per ton
30 oktober $ 16.680,00 € 15.033,80
28 november $ 14.070,00 € 12.785,10
Nikkel 3-maandskoers per ton
30 oktober $ 16.680,00 € 15.033,88
28 november $ 14.080,00 € 12.794,18
Aluminium spotkoers per ton
30 oktober $ 1.737,50 € 1.585,28
28 november $ 1.765,50 € 1.603,82
Aluminium 3-maandskoers per ton
30 oktober $ 1.742,50 € 1.570,08
28 november $ 1.756,50 € 1.596,09