Overzicht en Grafiek legeringstoeslagen
Economie en vertrouwen producenten (PMI) stijgt wereldwijd
(door: IMS Nederland BV)
De Purchase Managers Index (PMI), het vertrouwen in de economie, is bijna overal in de wereld positief geworden (+50). Alleen in Japan is het vertrouwen in de groei van de economie wel gestegen maar nog altijd negatief (-50). Vooral in China draait de economie weer op volle toeren. Productie, export en import groeien. Vooral Nederland profiteerde van dat laatste en exporteerde meer machines dan ooit naar China. De PMI in de Eurozone is licht gezakt, van 51.9 naar 50.1. Dit gedaalde vertrouwen komt vooral door het slechte vertrouwen in het herstel van de dienstensector (negatief). Het Europese vertrouwen in de maakindustrie en de productie stegen beiden van 51.7 naar 53.7 en van 55.6 naar 56.8. Vooral Duitsland klom met grote sprongen uit het diepe dal. De PMI voor alle sectoren steeg van 52.2 naar 56.6. Voor de productie steeg het vertrouwen zelfs van 57.7 naar 62.2. In Nederland steeg het vertrouwen van 52.3 (augustus) naar 52.5 (september).
Corona blijft voor onzekerheid zorgen
Hoewel het vertrouwen in de economie zich overal lijkt te herstellen, zorgen de cijfers over coronabesmettingen steeds opnieuw voor onrust. De beurzen reageerden wereldwijd met een daling op het nieuws dat president Trump besmet is. De VS staat aan de vooravond van de presidentsverkiezingen. Trump was juist druk met het samenstellen van een nieuw Amerikaans steunpakket voor bedrijven die door corona zijn geraakt, iets waar beurshandelaren reikhalzend naar uitkeken. Een ongunstiger moment voor het krijgen van corona is voor de Amerikaanse president eigenlijk niet denkbaar. In Nederland lopen de coronabesmettingen weer op; Duitsland heeft lange tijd relatief weinig last gehad van het virus maar de laatste dagen lopen ook hier de besmettingscijfers weer op. Alle hoop blijft gevestigd op een goedwerkend vaccin en de mogelijkheid dat het virus uit zichzelf verzwakt. Tijdens deze tweede coronagolf lijken de risico’s op overlijden voor patiënten in ieder geval afgenomen.
Werkloosheidcijfers
In de VS daalde de werkloosheid van 10,2 naar 8,4%. Economen verwachtten een werkloosheidspercentage van 9,8%. Veel Amerikaanse bedrijven saneerden de afgelopen maanden vanwege corona, met als gevolg een enorme aanwas van werklozen. Ook al is er nu sprake van herstel, de werkloosheid ligt in de VS nog altijd bijna drie keer hoger dan voor de uitbraak van het virus. In Nederland verwacht het CPB dat de werkloosheid dit jaar uitkomt op 10%. Het Centraal Planbureau ging eerst uit van een krimp van de economie met 5%. Door het optreden van de tweede coronagolf gaat het bureau nu uit van een krimp van 6,2%. De verwachte groei voor 2021 (eerst op 3% geraamd) is volgens het CPB nu een krimp van 3,2%. In de eerste helft van dit jaar gingen er door corona in Nederland zo’n 181.000 banen verloren. Vooral uitzendkrachten verloren relatief vaak hun baan. Tijdens de nieuwe coronagolf lijken ook meer medewerkers in vaste diensten hun baan kwijt te raken.
Faillissementen en productie in Nederland
Dankzij de overheidssteun is het aantal faillissementen in Nederland tot nu toe beperkt gebleven. Het CPB verwacht dat dit zal gaan toenemen de komende maanden. Vooral bij jonge, kleine bedrijven en met name in de sector horeca, cultuur, sport en recreatie zullen nog harde klappen vallen. Voor de industrie en bouwnijverheid worden minder faillissementen verwacht. Uit een kwartaalonderzoek van brancheorganisaties FPT-Vimag en FME, naar de gevolgen van het coronavirus voor de maakindustrie, blijkt dat een op de drie ondernemers binnen twaalf maanden liquiditeitsproblemen verwacht. Tweederde geeft aan maatregelen te moeten nemen op het gebied van personeel.
Industriële groei
De productie steeg in Nederland in september het hardst sinds december 2018. Dit werd veroorzaakt door een verbetering van de vraag. De groei in exportorders was aanzienlijk. De afzetprijzen van de Nederlandse industrie waren in augustus gemiddeld 4,3% lager dan een jaar geleden. In juli was dat 4,9% lager dan in 2019. De lagere afzetprijzen worden grotendeels veroorzaakt door de goedkope olie. Ook de industrie in de rest van Europa vertoont deze ontwikkelingen. Vooral de Duitse maakindustrie maakt sinds de zomer een sterke groei door.
Banenverlies in VK door brexit
Britse banken, verzekeraars en andere financiële dienstverleners hebben, sinds de Britten in de zomer van 2016 voor een vertrek uit de EU stemden, meer dan 7.500 banen zien verdwijnen naar grote steden elders in Europa: Dublin, Luxemburg, Frankfurt en Parijs. Ook vermogensbeheerders verschoven zeker £1.200 miljard (€1.300 miljard) van Londen naar andere Europese steden. Deze cijfers kunnen in de komende weken nog oplopen nu de brexit nabij is. Denktank Bruegel voorspelt dat Londen 10.000 bancaire banen zou kunnen verliezen en nog eens 20.000 arbeidsplaatsen in de andere financiële branches.
Brexit-perikelen EU
De Europese Commissie heeft de Britse regering een aanmaning gestuurd naar aanleiding van een wetsontwerp dat delen van de brexitafspraken schendt. De Britten zijn eerder gevraagd enkele passages te schrappen uit dit wetsvoorstel. De deadline voor een reactie daarop was eind september. De brexitbesprekingen gaan intussen door en de afgelopen dagen kwamen er optimistische geluiden uit Brussel en Londen. In oktober komen de regeringsleiders bijeen en de hoop is dat er op het laatste moment toch nog een deal komt. De Britten hebben aangekondigd dat ze vanaf 1 januari boven een bepaald quotum meer belasting gaan heffen op de import van staal. Europees staal zal daarmee moeten gaan concurreren met het kwalitatief slechtere en goedkopere staal uit met name Aziatische landen.
Prinsjesdag 2020
Volgens economen heeft de Nederlandse regering voor de Rijksbegroting van 2021 de juiste keuze gemaakt verder te investeren in het bedrijfsleven. Het steun- en herstelpakket, het Groeifonds, de investeringskorting (BIK) en tal van andere maatregelen geven vertrouwen voor groei van de economie. Er komt een verlaging van de vennootschapsbelasting naar 15% voor winsten tot 400.000 euro. De huidige steun aan bedrijven, zelfstandigen en werkenden wordt met negen maanden verlengd. Wel gaat het kabinet grote industriële vervuilers een CO2-heffing opleggen. Hoewel de zware industrie hier niet blij mee is, staat de Nederlandsche Bank achter de regering en heeft becijferd dat de heffing (€50 per ton CO2 tot 2023) geen grote gevolgen heeft voor de Nederlandse industrie. De opbrengst van het heffingssysteem is bestemd voor vergroeningsprojecten van dezelfde zware industrie.
Negatieve rente vanaf kwart miljoen
De Rabobank verlaagt op 1 januari de lat waarop de bank negatieve rente in rekening brengt. Voor zowel particuliere als zakelijke klanten gaat de coöperatieve bank vanaf €250.000 een tarief van 0,5% rekenen. Nu geldt dit alleen nog voor rekeninghouders met meer dan een miljoen op de bank. Eerder besloot ING ook al de grens te trekken bij een kwart miljoen.
Staalprijs flink gestegen
De prijzen voor diverse staalproducten stegen in de VS de afgelopen maand flink. Hot rolled coil steeg daar bijvoorbeeld met 25%. Ook in Europa stegen de prijzen, onder andere door de gestegen grondstofprijzen, de toegenomen vraag vanuit de auto-industrie, de afgenomen productie en slinkende voorraden. De wereldwijde staalproductie is in augustus met 0,6% gestegen ten opzichte van het voorgaande jaar. Hiermee kwam de productie uit op 156,2 miljoen ton staal. In Europa was sprake van een daling van 16,6% voor de 28 landen van de Europese Unie en een stijging van 20% voor de overige Europese landen. De totale productie van de eerste acht maanden van 2020 voor Nederland komt uit op 4,0 miljoen ton, een afname van 12,9% ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar.
Aluminium en nikkel blijven duur; olie goedkoop
Da vraag naar aluminium blijft stijgen, vooral in China. Daar zal de productie naar verwachting worden opgevoerd. Of dit van invloed zal zijn op de gestegen prijs wordt betwijfeld. De nikkelprijs is het afgelopen jaar fiks gestegen, en het ziet er voorlopig niet naar uit dat die zal gaan dalen. Ook de prijzen schroot, ijzererts, basismetalen en steenkool zijn gestegen. De olieprijs, die deze zomer een beetje uit het diepe dal kroop, blijft steken onder de $40 voor zowel Brent ($39) als ruwe olie ($37). De olievoorraden in Saudi Arabië beginnen zich verder op te stapelen wat ongetwijfeld geen goed teken is voor de prijs in de nabije toekomst. De olieproducenten hebben een deal gesloten om de productie verder omlaag te brengen onder het niveau van de vraag. Mogelijk zal dat de olieprijs omhoog gaan helpen.