Volaustenitische CrNi(Mo)-staalsoorten, Ni-basis legeringen en lastoevoegmaterialen voor hoge corrosie- en hoge temperatuurbestendige applicaties(3/3)
Deel 3
Auteurs: Ing. Fred Neessen, EWE;
ing. Harm Meelker, EWE, Lincoln Smitweld B.V., Nijmegen;
Vincent van der Mee, Lincoln Electric Europe
Keuze van lastoevoegmaterialen voor lasverbindingen in hittevaste materialen
Bij de keuze van lastoevoegmaterialen voor nieuwbouw wordt gestreefd naar lasmaterialen met een overeenkomstige samenstelling als het basismateriaal. Een belangrijke reden hiervoor is geen verschil in oxidatiebestendigheid en lineaire uitzettingscoëfficiënt. Immers een verschil in lineaire uitzetting zoals bestaat tussen CrNi-staalsoorten en nikkelbasislegeringen (afbeelding 9), creëert extra spanningen hetgeen in een op kruip of thermische vermoeiing belaste constructie extra spanning op een lasverbinding geeft resulterend in een lagere kruipsterkte.
Afbeelding 9. Lineaire uitzettingscoëfficiënt van austenitisch Cr-Ni-staal t.o.v. Ni-basislegeringen
Verder speelt bij de keuze en ontwikkeling van lastoevoegmaterialen de samenstelling van het basismateriaal een belangrijke rol. Een bekend gegeven is dat legeringen met 30 tot 40% nikkel in het algemeen warmscheurgevoelig zijn. Dit geldt dus ook voor de lastoevoegmaterialen. Hierdoor zijn bepaalde legeringen (type Alloy 800) jarenlang met nikkelbasistoevoegmaterialen gelast hetgeen resulteerde in een warmscheurvrij lasmetaal. Heden zijn hiervoor goede toevoegmaterialen van overeenkomstige samenstelling als het basismateriaal beschikbaar.
De zeer goede gebalanceerde samenstelling met een hoge zuiverheid, gepaard aan goede laseigenschappen, maakt de uitvoering van defectvrije lasverbindingen goed mogelijk indien de juiste voorzorgsmaatregelen genomen worden. Echter bij een niet goed gereinigde lasnaad en lasnaadomgeving kunnen eenvoudig warmscheuren optreden (Afbeelding?10).
Afbeelding 10. Warmscheuren in Alloy 800 plaatmateriaal, veroorzaakt door onvoldoende reiniging.
Voor het reparatielassen van hittevaste materialen gelden, afhankelijk van de toepassing, andere regels. De...