Verwarmen en koelen van bedrijfsgebouwen met een besparing van energie en een forse CO2-reductie

Bedrijven kunnen de warmte die bij de productie vrijkomt oogsten, intern hergebruiken en leveren aan naburige bedrijven, scholen of appartementcomplexen. Er is een techniek beschikbaar waardoor werknemers aangenaam werken, het energieverbruik tot 90% daalt en winst uit de verkoop van warmte ontstaat. Gerard ter Beek is enthousiast over de nieuwste toepassing van zijn bedrijf HSH-Fiwihex te Oldenzaal. Dit bedrijf maakt de HSH-Fiwihex warmtewisselaar die met water van 10?C bedrijfs-, sporthallen, scholen etc. kan koelen. Omgekeerd, met water van ca. 23?C kunnen deze ruimten in korte tijd naar een aangenaam klimaat verwarmd worden.

Huub ter Haar
auteur ‘Bouwen met groen en glas – in uitvoering. Duurzame innovaties voor wonen en werken.’

De HSH-Fiwihex warmtewisselaar staat voor ‘fine wire heat exchanger’. In de wisselaar zit een weefsel van vele dunne koperdraden in de lengterichting, met dunne holle buisjes (capillaire) in de dwarsrichting. Door de dunne buisjes stroomt koud of warm water, het weefsel van koperdraden zorgt op zijn beurt voor een goede geleiding van de energie. Een ventilator blaast langs de vele koperdraden en brengt zo het overschot aan warmte over naar het koude water, dat door deze buisjes stroomt. Warmte oogsten betekent hier tegelijkertijd koelen. En ook omgekeerd geven de draden de warmte van het water af aan de omgeving. Deze techniek komt uit de glastuinbouw en is bedacht door vader en zoon Van Andel. Samen met InnovatieNetwerk (denktank van het ministerie van LNV) is ze in 2006 voor eerst toegepast en getest in de ‘Kas als energiebron’ in Huissen. Momenteel doen de warmtewisselaars al in 16 hectare semi-gesloten kas met succes hun werk en binnenkort ook in huizen en kantoren.
 

Rozenkas Boonekamp Roses in Bleijswijk.

Ter versteviging wordt gebruik gemaakt van een RVS-beschermende hoeklijn.

In de praktijk

In Oldenzaal is bij de nieuwbouw van Model- en Matrijzenmakerij Twente B.V. (MMT) de techniek van de dunne draad warmtewisselaar voor het eerst in een bedrijfsgebouw toegepast. Sinds december 2008 hangen in de productiehal een aantal warmtewisselaars op enkele meters vanaf het plafond. In deze hal staan machines die bij het frezen veel warmte produceren. De apparaten oogsten de overtollige warmte uit de productiehal. De warmte gaat naar de tweede productiehal, waar andere warmtewisselaars het weer aan de lucht afgeven. De overtollige warmte vindt ook zijn weg naar de kantoren en magazijnen van het bedrijf. De warmte van de machines werd in het verleden direct naar buiten afgevoerd. Het hergebruik levert niet alleen een flinke besparing op – in de koude maand januari 2009 is het aardgasverbruik van de productiehallen en kantoren tot een minimum teruggebracht. Een ander groot voordeel is dat de productie nu geen stagnatie meer kent vanwege te hoge temperaturen, omdat de warmte nu op tijd wordt afgevoerd. Bovendien zijn de werknemers zeer tevreden met de prettige werkomgeving door deze klimaatbeheersing.
 

Bedrijfshal MMT te Oldenzaal, die verwarmd wordt met restwarmte uit de andere hal.

Gedetailleerde foto van de HSH-Fiwihex in de fabriekshal.

In de zomer heeft de techniek een ander voordeel. MMT pompt dan uit een op eigen grond geslagen bron (watervoorziening) water van 12-14 graden op. Dit koele water loopt door de dunne draad warmtewisselaars en koelt zo de werkruimtes.
De mogelijkheden van laagwaardig (geringe temperatuursverschillen) koelen en verwarmen is met de techniek ongekend. Bedrijven/gebouwen met veel warmteoverschot maken hiermee hun werkomstandigheden optimaal zonder veel energieverbruik. Het warmteoverschot kan ook doorverkocht worden aan naburige bedrijven en gebouwen.